1964 yılında Isparta’da doğan Zeki Demirkubuz, ortaokulu Isparta’da bitirdikten sonra İstanbul’a yerleşti. Fabrika ve atölyelerde çalışan Demirkubuz, 1980 darbesinden sonra solcu bir siyaset örgütüne üye olduğu için üç yıl hapis cezasına mahkûm edildi. İşte o yıllarda özellikle Dostoyevski’nin Suç ve Ceza adlı kitabının etkisinde kalarak, edebiyata olan ilgisi artmış ve bunun sonucunda da yazmaya başlamıştır. Askerliğini erteleyebilmek için okula dönmeye karar veren ve liseyi dışarıdan bitirerek İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi’ne giren Demirkubuz, sinemaya 1986 yılında Zeki Ökten’in asistanlığını yaparak başladı. İlk uzun metraj filmi “C Blok’u” çekene kadar çeşitli yönetmenlerin asistanlığını yaptı. Zeki Demirkubuz kendi senaryolarını yazan bağımsız bir yönetmen olarak çalışmaya devam etti. Üçüncü sayfa, Yazgı, İtiraf, Bekleme Odası, Kader, Masumiyet ve Kıskanmak yönettiği diğer filmleridir.
“Kişisel olan aynı zamanda zaten toplumsaldır, ama toplumsal olan kişisel değildir”, düşüncesinden yola çıkan Demirkubuz’ filmlerinde vicdan, kader, suçluluk, kötülük, nedensizlik ve insan psikolojisi gibi temaları, karakterlerin iç dünyalarını, kaygılarını ve korkularını ön plana çıkaracak şekilde işlemiştir. Demirkubuz filmlerinde genellikle iç mekânları klostrofobik bir atmosfer içerisinde sunarak karakterlerin çaresizliğini, üzüntülerini daha iyi yansıtmayı amaçlamıştır. Zeki Demirkubuz filmlerinde çoğu zaman seyircinin karakterlerle özdeşim kurması zordur. Örneğin Yazgı filminin başkahramanı Musa annesinin öldüğünü fark ettiğinde tepki vermek şöyle dursun hiçbir şey olmamış gibi hayatına devem eder. Zeki Demirkubuz filmlerinde kamera hareketleri minimuma indirgenmiş, uzun ve durağan planlarla yüklü yavaş tempolu sahnelerden oluşmaktadır. Aynı şekilde müzik kullanımı da en aza indirgenmiştir. Karakterlerin duygularını dışa vurmak, atmosfer yaratmak, sahneleri betimlemek veya seyircinin duygularını yönlendirmek için müzik kullanımına başvurmamaktadır. Demirkubuz filmlerde müzik kullanımıyla ilgili “…daha süssüz, seyircinin vicdanını daha çok sorgulayan filmler yaptığım için mümkün olduğu kadar müzik kullanmıyorum” demiştir. Zeki Demirkubuz, filmlerinde yapımcı, yönetmen, senaryo yazarı, görüntü yönetmeni olarak yer almakta hatta bazen kurguyu da üstlenmektedir. Demirkubuz, filmlerinde genellikle aynı oyuncularla çalışmamasına rağmen, Başak Köklükaya hem Üçüncü Sayfa hem de İtiraf’ta rol almıştır. Aynı şekilde Serdar Orçin’de yönetmenin birden fazla filminde rol alan oyunculardan biridir. Orçin, Üçüncü sayfa ve Yazgı filminde çıkmıştır izleyici karşısına. Demirkubuz, öyküden çok karakterin ardından gider. Film içerisinde boşluklar bırakarak izleyiciyi rahatsız eder. Zeki Demirkubuz, çok iyi diyalog yazmasıyla, oyuncuları doğru şekilde yönlendirmesiyle, yan karakterlerin zenginliği ve seçtiği temaları düzgün bir sinematografik dile çevirmesiyle Türk Sineması’nın kişisel bir biçimi olan önemli temsilcilerindendir. Aynı zamanda Demirkubuz, filmlerinde anlatının temel öğelerinden bir de monologdur.
Zeki Demirkubuz’un ilk uzun metraj filmi CBlok ile hayatı arasındaki paralellik gözden kaçmamaktadır. 17 yaşında solcu bir siyasi örgütle ilişkisi olduğu gerekçesiyle üç yıl mahkûm edilen Demirkubuz’un, C Blok filmi bir hapishane filmini hatırlatmakta ve öykü, Demirkubuz’un yetiştiği yer olan İstanbul’un Ataköy semtinde, yüksek binalardan oluşan bir sitede geçmektedir. C Blok’tan sonraki hemen hemen her filminde hapishane metaforu sürekli olarak karşımıza çıkmaktadır. Demirkubuz filmlerinde bir başka tekrarlana bir başka sahne ise ‘birden bire açılan kapı’dır.
Yönetmen ilk filmlerinin jeneriklerinde “bir Zeki Demirkubuz bağımsız yapımı” cümlesiyle, ilk defa “bağımsız sinema” kavramını ortaya atmış fakat daha sonra bu tanımlamayı geri almıştır. Zeki Demirkubuz bütün filmlerinde kendine özgü, geleneksel veya ticari sinemanın dışında yer alan ve buna bağlı olarak da kurduğu seyretme çizgisi aynı şekilde devam eden oldukça başarılı bir ‘auteur’ dür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder